W dniach 18-24 listopada obchodzony jest Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach, ustanowiony przez WHO w roku 2015. Głównym celem kampanii EAAD/WAAW jest zwiększanie świadomości społeczeństwa oraz pracowników ochrony zdrowia, weterynarii, ochrony środowiska i administracji państwowej na temat narastania i rozprzestrzeniania się oporności na antybiotyki wśród drobnoustrojów wywołujących zakażenia u człowieka.
Antybiotykooporność to poważny problem. Dlatego dbajmy o właściwe stosowanie antybiotyków, aby zachować ich skuteczność i przeciwdziałać oporności bakterii na te leki.
Czym jest antybiotyk?
Antybiotyki to grupa substancji wykorzystywanych w leczeniu infekcji bakteryjnych. Ich nazwa pochodzi od dwóch greckich słów “anti”, oznaczającego “przeciw”, oraz “bios”, czyli “życie”. Oznacza to, że antybiotyki przyczyniają się do uśmiercenia żywych bakterii.
Działanie antybiotyków polega na:
· Bakteriobójczym działaniu: Powodują śmierć komórki bakteryjnej.
· Bakteriostatycznym działaniu: Ograniczają możliwości rozmnażania się bakterii poprzez wpływ na ich metabolizm.
Warto pamiętać, że antybiotyki są skuteczne tylko w leczeniu infekcji bakteryjnych i nie działają na wirusy, takie jak grypa czy infekcje sezonowe
Nadmierne stosowanie antybiotyków szkodzi. Obecnie na świecie nawet co piąty antybiotyk przepisywany jest niepotrzebnie. Przez to maleje ich skuteczność w walce z groźnymi infekcjami. Według WHO w latach 2000-2015 globalne stosowanie antybiotyków wzrosło o 65 proc. Powoduje to antybiotykooporność – leki przestają być skuteczne w walce z mikroorganizmami, które są przyczyną wielu chorób. Oporność mikroorganizmów na leki przyczynia się rocznie do 75 tys. przypadków śmiertelnych, a do 2050 r. wymieniona liczba może wzrosnąć nawet do 10 milionów! Dlatego WHO umieściła antybiotykooporność na liście 10 najważniejszych problemów zdrowotnych ludzkości. Rozwiązanie tego problemu zależy od każdego z nas. [1]
Powody, dla których antybiotyki przestają działać, to:
– stosowanie antybiotyków w przypadku infekcji wirusowych,
– skracanie lub wydłużanie czasu antybiotykoterapii,
– nieprzestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących dawkowania,
– wyrzucanie antybiotyków do środowiska naturalnego,
– nadużywanie antybiotyków na przykład w weterynarii.
Jak prawidłowo stosować antybiotyki?
- Przepisane przez lekarza: Bierz antybiotyki wyłącznie na receptę lekarza i zgodnie z jego zaleceniami.
- Regularność i dawka:
· Przyjmuj antybiotyk w ściśle określonych odstępach czasu, aby utrzymać stałe stężenie leku we krwi.
· Zażywaj zaleconą przez lekarza dawkę. Nie zwiększaj dawki, nawet jeśli poczujesz się lepiej.
· Popijanie wodą: Tabletki i kapsułki zawsze popijaj wodą.
- Nie przerywaj leczenia: Stosuj kurację do końca, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej.
- Uwaga przy jedzeniu i innych lekach.
· Niektóre antybiotyki nie powinny być łączone z jedzeniem ani innymi lekami. Przeczytaj ulotkę dołączoną do opakowania lub skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
· Unikaj alkoholu, gdy przyjmujesz antybiotyk, ponieważ połączenie może wywołać objawy niepożądane i osłabić działanie leku.
- Antybiotyki działają na wszystkie bakterie w organizmie, w tym te, których obecność jest nam potrzebna (np. flora fizjologiczna układu pokarmowego). Zadbaj o jej odbudowę, stosując dietę bogatą w prebiotyki i przyjmując probiotyk zalecany przez lekarza.
Jak zapobiegać Antybiotykooporności?
Zapobieganie antybiotykooporności jest kluczowe dla zachowania skuteczności antybiotyków w leczeniu infekcji. Oto kilka ważnych kroków, które możemy podjąć:
- Odpowiednie stosowanie antybiotyków:
· Bierz antybiotyki wyłącznie na receptę lekarza.
· Nie przerywaj kuracji antybiotykowej przedwcześnie, nawet jeśli poczujesz się lepiej.
· Nie używaj antybiotyków, które były przepisane komuś innemu.
- Higiena i profilaktyka:
· Myj ręce często mydłem i wodą.
· Unikaj kontaktu z osobami zakażonymi.
· Przestrzegaj zasad higieny w miejscach publicznych.
- Szczepienia:
· Regularnie aktualizuj swoje szczepienia.
· Szczepienia pomagają zapobiegać infekcjom, co zmniejsza potrzebę stosowania antybiotyków.
